Μέση Ανατολή

Ο Τρούλος του Βράχου, Ιερουσαλήμ

Η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή του κόσμου στη δυτική Ασία και τη βορειοανατολική Αφρική. Ο όρος δημιουργήθηκε από βρετανούς στρατιωτικούς του 19ου αιώνα και ο προσδιορισμός του ποικίλλει. Δεν είναι απλά γεωγραφικός όρος, αλλά και πολιτικός, που χωρίζει την Ευρώπη («τη Δύση») από την Άπω Ανατολή και είναι παραδοσιακή εμπορική οδός μεταξύ αυτών των δύο γεωγραφικών άκρων.

Χώρες και εδάφη

Χάρτης της Μέσης Ανατολής

Μπαχρέιν

Αίγυπτος

Ιράν

Ιράκ

Ισραήλ

Ιορδανία

Κουβέιτ

Λίβανος

Ομάν

Παλαιστινιακά Εδάφη

Κατάρ

Σαουδική Αραβία

Συρία

Τουρκία

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Υεμένη

Μερικές φορές το Αζερμπαϊτζάν θεωρείται μέρος της Μέσης Ανατολής, εν είδει συνοριακής περιοχής μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Ακόμη και η συμπερίληψη του Ιράν είναι αμφιλεγόμενη —καθώς μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως τμήμα της Κεντρικής ή Νότιας Ασίας.

Πόλεις

Παραδοσιακά σκάφη και στο βάθος οι ουρανοξύστες του Ντουμπάι

• Αμμάν Αμμάν Αμμάν— η πόλη που βιώνει μια μαζική αλλαγή από ήσυχο νυσταγμένο χωριό σε πολύβουη μητρόπολη
• Βηρυτός — μια πραγματική κοσμοπολίτικη πόλη, εμπορικό και οικονομικό κέντρο του Λιβάνου
• Βαγδάτη — ο άλλοτε δημοφιλής προορισμός των χίπις, γεμάτος αξιοθέατα, τώρα μία από τις πλέον επικίνδυνες πόλεις στη γη
• Δαμασκός — η αρχαιότερη, διαρκώς κατοικημένη πόλη του κόσμου, με τα αρχαία τείχη
• Ντουμπάι — το πιο σύγχρονο και προοδευτικό Εμιράτο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αναπτύσσεται με απίστευτο ρυθμό
• Κωνσταντινούπολη — η μόνη μεγάλη πόλη που εκτείνεται σε δύο ηπείρους, ένα συναρπαστικό χωνευτήρι Ανατολής και Δύσης
• Ιερουσαλήμ — Διατηρεί το Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, την Παλιά Πόλη, ιερή για Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους
• Μέκκα — απαγορευμένη για μη-μουσουλμάνους είναι η ιερότερη πόλη του Ισλάμ ως επί το πλείστον γνωστή για το Χατζ
• Τεχεράνη —πολύβουη μητρόπολη 14 εκατομμυρίων ανθρώπων, κοσμοπολίτικη πόλη, με μεγάλα μουσεία, πάρκα, εστιατόρια και ζεστό φιλικό λαό

Άλλοι προορισμοί

• Νεκρά θάλασσα — το νερό είναι πάρα πολύ αλμυρό για την επιβίωση θαλάσσιων οργανισμών - εξ ου και το όνομα - και αυτό βοηθά ιδιαίτερα στην επίπλευση. Τα μπάνια στα νερά της Νεκρής Θάλασσας θεωρούνται ιαματικά για δερματοπάθειες.
• Ρουμπ αλ Χάλι —ονομάζεται και άδεια γειτονιά, γιατί είναι η μεγαλύτερη έρημος στον πλανήτη, άδεια και αφιλόξενη.
• Μάντα'ιν Σαλέχ (Mada'in Saleh) — πόλη των Ναβαταίων σκαλισμένη στον βράχο με την ίδια τεχνοτροπία που είναι σκαλισμένη η Πέτρα της Ιορδανίας
• Παλμύρα — αρχαία ερείπια και μια πλούσια όαση δίπλα στην πόλη.
• Περσέπολις — η τελετουργική πρωτεύουσα της Περσικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Αχαιμενιδών, κοντά στο σύγχρονο Σιράζ.
• Πέτρα — ένα από τη «νέα επτά θαύματα», είναι καταπληκτική πρωτεύουσα του βασιλείου των Ναβαταίων περί τον 6ο αιώνα Π.Κ.Ε.
• Σαμάρα — αρχαιολογική γεωγραφική θέση και ιερός τόπος των Σιιτών, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι τάφοι αρκετών σιιτών ιμάμηδων στο Ιράκ.
• Θάλασσα της Γαλιλαίας — γνωστή για τη σχέση της με το ευαγγέλιο και τη ζωή του Ιησού Χριστού, προσκυνηματικός προορισμός για τους χριστιανούς.
• Σιμπάμ — γνωστό ως «Μανχάταν της ερήμου», ένα μοναδικό συγκρότημα με υψηλές πολυκατοικίες του 16ου αιώνα, κατασκευασμένες από ωμή πλίνθο.

Κατανόηση

Η Μέση Ανατολή είναι μία από τις βασικές πηγές του ανθρώπινου πολιτισμού του αρχαίου και του μεσαιωνικού κόσμου, η γενέτειρα πολλών παγκόσμιων θρησκειών (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Ισλάμ, Πίστη Μπαχάι) και περιοχή με ιδιαίτερη οικονομική και πολιτική σημασία. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός για τους ταξιδιώτες παγκόσμια.

Από εθνολογική άποψη, η περιοχή είναι ένα ανακάτεμα Αράβων, Εβραίων, Περσών και Τούρκωντις μεγαλύτερες ομάδες, αλλά υπάρχουν και αρκετές σημαντικές μειονότητες — Κούρδοι, Αρμένιοι και άλλοι — με τις δικές τους γλώσσες και έθιμα. Κάθε στρατός που επέδραμε στην περιοχή — από τον Αλέξανδρο, τους Ρωμαίους και τον Τζένγκις Χαν, ως τις αποικιακές δυνάμεις του 19ου αιώνα — Άφησαν πίσω τους απογόνους. Εδώ υπάρχει, επίσης, σημαντικός αριθμός εργαζομένων από άλλες χώρες που καταφθάνουν στην περιοχή για υψηλότερες αμοιβές — κυρίως Αφγανοί, Πακιστανοί, Αιγύπτιοι, Φιλιππινέζοι, και δυτικοί εργάτες.

Σχεδόν όλες οι χώρες στη Μέση Ανατολή έχουν μουσουλμανική πλειοψηφία (με την αξιοσημείωτη εξαίρεση το Ισραήλ όπου πλειοψηφούν οι Εβραίοι), με το Ιράν, το Ιράκ και το Μπαχρέιν να αποτελείται κυρίως από Σιίτες, ενώ στις άλλες περιοχές υπερτερούν πληθυσμιακά οι Σουνίτες. Τα νομικά συστήματα των περισσοτέρων από τις χώρες της Μ. Ανατολής επηρεάζονται από το ισλαμικό δίκαιο, ορισμένα μάλιστα βασίζονται εξ ολοκλήρου σε αυτό.

Πολιτισμική γεωγραφία

Η Βόρεια Αφρική ομοιάζει με τη Μέση Ανατολή με πολλούς τρόπους — γλώσσα, θρησκεία, πολιτισμό και κάποιες εθνικές ομάδες. Μερικοί συγγραφείς περιλαμβάνουν την Αίγυπτο, τη Λιβύη, ή ακόμη και το Σουδάν όταν κάνουν χρήση του όρου «Μέση Ανατολή».

Από την άλλη η Κεντρική Ασία επίσης έχει πολλά κοινά με τη Μέση Ανατολή. Είναι διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και γλώσσες, αλλά η θρησκεία, ένα μεγάλο μέρος των τροφίμων, της ένδυσης και αρχιτεκτονική διαθέτουν κοινά στοιχεία. Το Ιράν θα μπορούσε, για παράδειγμα, να υπολογιστεί είτε ως τμήμα της Κ. Ασίας είτε της Μ. Ανατολής, άλλωστε σε κάποια ιστορική στιγμή οι περισσότερες της Κεντρικής Ασίας ήταν τμήμα της Περσικής Αυτοκρατορίας.

Τα σύνορα μεταξύ της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής είναι επίσης ασαφή. Πολλοί συγγραφείς περιλαμβάνουν την Τουρκία στη «Μέση Ανατολή» ωστόσο υπάρχουν αλλά τμήματα της Τουρκίας , ευρωπαϊκά. Μεγάλα τμήματα της Τουρκίας, του Λιβάνου και του Ισραήλ είναι επίσης σαφώς μεσογειακές περιφέρειες.

Άφιξη

Το Εθνικό Μουσείο του Ιράκ στη Βαγδάτη

Αεροπορικώς

Το μεγαλύτερο κέντρο άφιξης πτήσεων στην περιοχή είναι το Ντουμπάι, από όπου μπορεί να φτάσετε σχεδόν οποιοδήποτε σημείο στη Μέση Ανατολή. Μετά το Ντουμπάι, ακολουθεί η Ντόχα και το Αμπού Ντάμπι που έχουν επίσης καλές διηπειρωτικές συνδέσεις. Το Τελ Αβίβ εξυπηρετείται με πτήσεις από τις περισσότερες δυτικές χώρες, αν και λόγω της πολιτικής κατάστασης δεν είναι δυνατόν να πετάξει από εκεί αεροσκάφος οπουδήποτε στη Μέση Ανατολή, εκτός από την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Ωστόσο, υπάρχουν απευθείας πτήσεις μεγάλων ευρωπαϊκών αερολιμένων για τις περισσότερες μεγάλες πόλεις της περιοχής.

Ακτοπλοϊκώς

Βλ Φέριμποτ στη Μεσόγειο.

Μέσα συγκοινωνίας

Οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι ελλιπείς σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου, καθώς και άλλα μέρη της Ασίας. Η πλειοψηφία των ντόπιων χρησιμοποιεί αεροπλάνο ή αυτοκίνητο για ταξίδι ανάμεσα στις διαφορετικές χώρες.

Οδικώς

Αν θέλετε να περάσετε στο Μπαχρέιν οδικώς, ο μόνος τρόπος είναι μέσω της Κινγκ Φαχντ Κόουζγουεϊ (King Fahd Causeway) η οποία εκτείνεται από τη Σαουδική Αραβία έως Μπαχρέιν. Οι ταξιδιώτες πρέπει να έχουν κατά νου ότι ενώ το Μπαχρέιν εκδίδει βίζα κατά την άφιξη, διατάξεις για αυτόν τον σκοπό στη Σαουδική Αραβία δεν είναι διαθέσιμες για κατόχους διαβατηρίων εθνών που δεν ανήκουν στον Κόλπο.

Σιδηροδρομικώς

Τα σιδηροδρομικά ταξίδια στη Μέση Ανατολή είναι περιορισμένα και ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν περιορισμένες σιδηροδρομικές υπηρεσίες εσωτερικού, τα πράγματα δυσκολεύουν ιδιαίτερα στα δρομολόγια εξωτερικού.

Η Κωνσταντινούπολη είναι το καλύτερο σημείο έναρξης για σιδηροδρομικά ταξίδια σε πολλές περιοχές της Μέσης Ανατολής. Από εδώ, υπάρχει δρομολόγιο για το Χαλέπι στη Συρία από όπου μπορεί να κάνει διασύνδεση με τη Δαμασκό. Υπάρχει ένα τρένο το οποίο συνδέει Δαμασκό με Αμμάν στην Ιορδανία. Υπάρχει επίσης τραίνο από Κωνσταντινούπολη προς Τεχεράνη που περιλαμβάνει και ταξίδι με φέριμποτ 4 ωρών στη λίμνη Βαν. Σε γενικές γραμμές, οι αμαξοστοιχίες εκτελούν δρομολόγια λειτουργούν εβδομαδιαία ή κάθε δεκαπενθήμερο.

Όλες οι άλλες χώρες στην περιοχή αυτή έχουν διεθνή σιδηροδρομικά δρομολόγια.

Οδικώς

Είναι πρακτικότερη επιλογή από τα τρένα στη Μέση Ανατολή. Τα δρομολόγια των λεωφορείων είναι λιγότερο επιρρεπή σε καθυστερήσεις και έχουν ευρύτερη κάλυψη της περιοχής.

Γλώσσα

Τα Αραβικά είναι η κύρια γλώσσα της περιοχής, καθώς και η κύρια γλώσσα σε όλες τις χώρες εκτός από το Ιράν (όπου κυριαρχεί η Περσική), η Τουρκία (Τουρκική) και το Ισραήλ (Εβραϊκή). Στο Ισραήλ τα Αραβικά είναι η δεύτερη επίσημη γλώσσα. Τα Γίντις, η Λαντίνο, τα Κουρδικά, Αζερικά, τα Αρμενικά και πολλές άλλες γλώσσες ομιλούνται σε ορισμένες περιφέρειες.

Μέτρια είναι η γνώση της Αγγλικής σε τουριστικές περιοχές και γενικά σπάνια σε μη τουριστικές περιοχές. Στην Τουρκία εξαιτίας της μετανάστευσης υπάρχουν αρκετοί ομιλητές της Γερμανικής.

Τα Ουρντού είναι επίσης διδεδομένα στη Σαουδική Αραβία, στο Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καθώς υπάρχει μεγάλη κοινότητα Πακιστανών και Ινδών εργαζομένων.

Αξιοθέατα

Υψηλά κτήρια φτιαγμένα από ωμή πλίνθο στο Σιμπάμ, Υεμένη—"Μανχάταν της Ερήμου"

Δρομολόγια

• Κωνσταντινούπολη - Κάιρο κλασική χερσαία διαδρομή
• Χατζ — το μουσουλμανικό προσκύνημα στη Μέκκα και τη Μεδίνα
• Φέριμποτ κατά μήκος της Ερυθράς Θάλασσας

Γαστρονομία

Αραβικό μιξ γκριλ με αρνίσιο κοφτά, κοτόπουλο σις ταβούκ, μοσχαρίσιο σις κεμπάπ, ροζ (αραβικό ρύζι), λαχανικά.

Η μαγειρική προφανώς αποδεικνύει την έκταση της επιρροής της Μέσης Ανατολής. Το τουρκικό ντονέρ κεμπάπ, ο ελληνικός γύρος και το σαβάρμα των αραβικών χωρών (παντού από το Ομάν μέχρι το Μαρόκο) είναι ουσιαστικά το ίδιο. Ο ταξιδιώτης που ταξιδεύει οδικώς από την Ευρώπη έως την Ινδία θα βρεί πολύ παρόμοια πιάτα — κυρίως πίτες και κεμπάπ — σε κάθε χώρα από την Ελλάδα προς την Ινδία. Τα ίδια πιάτα απαντώνται επίσης στην Κεντρική Ασία ακόμη και στην Κίνα. Πολλά ελληνικά πιάτα είναι πιο κοντά στην ιρανική μαγειρική παρά στην Ιταλική.

Ασφάλεια

Η προοπτική μιας επίσκεψης στη Μέση Ανατολή παρουσιάζει διάφορες περιπλοκές:

• Ορισμένες χώρες και εδάφη στην περιοχή, όπως το Ιράκ, η Συρία, το Ισραήλ συχνά και η Λωρίδα της Γάζας, βρίσκονται σε κατάσταση πολέμου ή εμφύλιου πόλεμου και δεν είναι επισκέψιμες. Ανατρέξτε στο Ασφάλεια στη ζώνη πολέμου, αν πρέπει να πάτε.
• Ορισμένες χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, δεν χορηγούν βίζα με εξαίρεση ορισμένες πανάκριβες περιηγήσεις.

Ορισμένες χώρες της περιοχής έχουν πολύ αυστηρό ισλαμικό νόμο, με βαριές ποινές για την ομοφυλοφιλία, τη μοιχεία και άλλα «αδικήματα». Πολλές χώρες της περιοχής δεν αναγνωρίζουν το κράτος του Ισραήλ για πολλούς λόγους. Μπορούν να σας αρνηθούν τη βίζα εάν έχετε ισραηλινή θεώρηση ή ισραηλινή σφραγίδα στο διαβατήριό σας, ακόμα και θεώρηση για άλλη χώρα που είχε εκδοθεί στο Ισραήλ. Οι ισραηλινές αρχές γενικά βοηθούσαν στην αποφυγή τέτοιων προβλημάτων, παρέχοντας τη θεώρηση ως ξεχωριστό έγγραφο για να μη βρίσκεται στο διαβατήριό σας, ωστόσο η διαδικασία επί του παρόντος έχει διακοπεί- Ανατρέξτε στο άρθρο Ισραήλ για λεπτομέρειες. Μόνο η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ιορδανία έχουν επίσημες σχέσεις με το Ισραήλ στην περιοχή.

Πού θα πάτε μετά

• Τουρκία και Κύπρος — με μεθοριακούς σταθμούς και εκτεταμένες εναλλακτικές λύσεις μεταφοράς, όπως και η Νότια Τουρκία που είναι καλά συνδεδεμένη με τη Συρία. Είναι επίσης δυνατόν να ταξιδέψει κανείς με κρουαζιερόπλοια για την Κύπρο από τη Συρία, και από τον Λίβανο.
• Αίγυπτος — με λεωφορείο από το Ισραήλ και φέριμποτ από την Ιορδανία, η Αίγυπτος είναι εύκολος προορισμός από την περιοχή.
• Νότια Ασία — το μονοπάτι των χίπις, όπως αποκαλείται διασχίζει την Τουρκία και το Ιράν από τη μία άκρη στην άλλη, (περνούσε άλλοτε στο Ιράκ, κάτι που δεν είναι δυνατόν να γίνει πλέον) και πηγαίνει στο Πακιστάν.
• Κεντρική Ασία — προορισμός στον οποίο έχουν πρόσβαση τα λεωφορεία από την ιρανική πόλη Μασχάντ και ολοκληρώνεται στο Τουρκμενιστάν και το Αφγανιστάν).
• Καύκασος — Πολύ εύκολη πρόσβαση από το βόρειο Ιράν.